پزشکان معمولا پروپرانولول را برای درمان بیماری های مرتبط با قلب تجویز می کنند، اما این دارو می تواند علائم فیزیکی اضطراب مانند لرزش و تعریق را نیز تسکین دهد. اثرات درمانی دارو عمدتا بین 1 تا 4 ساعت پس از مصرف یک دوز قابل مشاهده است.
پروپرانولول که به عنوان یک داروی ژنریک و با نام تجاری ایندرال در دسترس است، متعلق به خانواده بتا بلاکرها است. بتا بلاکرها با مسدود کردن گیرنده های اپی نفرین در قلب عمل می کنند. پزشکان ممکن است این دارو را برای درمان میگرن و لرزش اجباری تجویز کنند.
اپی نفرین به عنوان یک محرک برای قلب عمل می کند و باعث می شود ضربان آن شدیدتر و سریعتر شود. پروپرانولول با مسدود کردن اپی نفرین به آرامش قلب کمک می کند. در برخی موارد، می تواند به شل شدن رگ های خونی نیز کمک کند.
در دهه 1960، محققان دریافتند که پروپرانولول اثر ضد اضطرابی در افراد دارد. از آن زمان پزشکان آن را برای درمان اضطراب تجویز کردند.
پروپرانولول علل روانی زمینه ای اضطراب را درمان نمی کند. در عوض، ممکن است به بهبود برخی از علائم فیزیکی که اضطراب می تواند ایجاد کند، کمک کند. این علائم فیزیپکی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ضربان قلب سریع
- تعریق
- احساس سرگیجه داشتن
- لرزش دست یا صدا
یک بررسی در سال 2016 نشان داد که پروپرانولول برای استفاده کوتاه مدت، به همان اندازه بنزودیازپین هایی مانند زاناکس (آلپرازولام)، کلونوپین (کلونازپام) و آتیوان (لورازپام) در درمان اختلالات پانیک موثر است. با این حال، با وجود این تحقیقات، محققان به این نتیجه رسیدند که شواهد کافی به نفع استفاده از پروپرانولول برای درمان هر گونه اختلال اضطرابی وجود ندارد.
اگر پزشک پروپرانولول را برای اضطراب تجویز کند، معمولاً برای کاهش علائم فیزیکی اضطراب، نسبتاً سریع شروع به اثرمی کند.
این مقاله به بررسی سرعت عملکرد پروپرانولول برای اضطراب می پردازد.
فهرست مطالب
مصرف پروپرانولول برای اضطراب چقدر سریع اثر می کند؟
پزشکان ممکن است برای کمک به علائم فیزیکی اضطراب یا ترس از صحنه، پروپرانولول تجویز کنند. ورزشکاران و سایر افراد نیز ممکن است از استفاده از پروپرانولول سود ببرند، اگرچه استفاده از آن در برخی ورزش ها و مسابقات مجاز نیست.
هنگامی که افراد پروپرانولول را برای علائم اضطراب مصرف می کنند، این دارو باید در عرض یک ساعت شروع به اثر کند.
نیمه عمر پروپرانولول حدود 4 ساعت است، به این معنی که احتمالاً اثرات آن حدود 4 ساعت پس از مصرف یک دوز از بین می رود.
نسخه طولانی رهش این دارو نیز موجود است که شروع به اثر کندتری دارد؛ اما برای مدت طولانی تری موثر باقی می ماند. با این حال، پزشکان به طور کلی این شکل از دارو را برای اضطراب تجویز نمی کنند. شکل طولانی رهش پروپرانولول در ایران موجود نمی باشد.
اثرات پروپرانولول چقدر طول می کشد؟
پروپرانولول نیمه عمر 4 ساعته دارد. غلظت آن در خون بین 1 تا 4 ساعت پس از مصرف دوز به بالاترین حد خود می رسد.
بسته به نیاز فرد، پزشک ممکن است مصرف سه یا چهار بار از این دارو در طی روز را برای حفظ اثرات دارو توصیه کند. برخی از افراد ممکن است فقط کمی قبل از یک رویداد استرس زا، مانند اجرا یا سخنرانی، آن را مصرف کنند.
بهترین زمان مصرف پروپرانولول چه زمانی است؟
بهترین زمان مصرف پروپرانولول بسته به نیاز فرد و هر دارویی که مصرف می کند متفاوت است.
شواهد نشان می دهد که مصرف پروپرانولول با غذاهای غنی از پروتئین، فراهمی زیستی آن را در خون تا 50 درصد افزایش می دهد.
پزشک دستورالعمل هایی را در مورد اینکه چه زمانی فرد باید برای علائم اضطراب خود پروپرانولول مصرف کند، ارائه می دهد. آنها ممکن است دوز روزانه برای شما تجویز کنند؛ یا فقط مصرف آن را بر اساس یک موقعیت خاص توصیه کنند.
در هر صورت، فرد باید دوز توصیه شده را رعایت کند و فقط طبق دستور از این دارو مصرف کند. بیماران باید به درمان‌های دیگر برای اضطراب خود نیز ادامه دهند، که ممکن است شامل روان‌درمانی، سایر داروها یا تغییرات خاص در سبک زندگی باشد.
چه مدت نیاز به مصرف پروپرانولول برای اضطراب وجود دارد؟
پروپرانولول برای اکثر افراد نسبتاً بی خطر است، به این معنی که فرد بیمار می تواند آن را تا زمانی که لازم است یا در مدت زمانی که پزشک تجویز کرده است، مصرف کند.
توجه به این نکته مهم است که پروپرانولول علل زمینه‌ای اضطراب را درمان نمی‌کند. یک فرد برای درمان اضطراب به درمان های دیگری به غیر از پروپرانولول نیاز دارد و ممکن است فقط به صورت موقت یا برای مدت کوتاهی به پروپرانولول نیاز داشته باشد.
سایر درمان هایی که می توانند به طور موثر اضطراب را درمان کنند عبارتند از:
- روان درمانی یا گفتار درمانی که شامل درمان شناختی رفتاری (CBT) و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) است.
- سایر داروها، از جمله داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب
- تکنیک های مدیریت استرس
- دریافت حمایت از سازمان ها و گروه های حمایتی
دوز درمانی پروپرانولول برای اضطراب
پروپرانولول به شکل قرص 10، 20 و 40 میلی گرمی در بازار ایران در دسترس است.
دوزهای درمانی بزرگسالان برای مواردی مانند فشار خون بالا، آنژین صدری و آریتمی معمولاً بسته به شرایط از 40 تا 320 میلی گرم در روز متغیر است، که این مقادیر ممکن است به چندین دوز در روز تقسیم شود.
با این حال، این دوزها احتمالاً برای اضطراب بیش از حد زیاد هستند و خطر عوارض جانبی، وابستگی و علائم ترک را افزایش می‌دهند، بدون هیچ سود قابل توجهی.
دوز توصیه شده پروپرانولول برای اضطراب بین 10 تا 40 میلی گرم است . 10 میلی گرم ممکن است برای رهایی از علائم شما کافی باشد. اگر نه، به طور کلی افزایش دوز تا 40 میلی گرم بی خطر است. با این حال، بهتر است از کمترین دوزی که موثر است، برای به حداقل رساندن عوارض جانبی استفاده شود.
آگاه باشید، این مقادیر فقط یک دستورالعمل کلی است و توصیه پزشکی نیست. شما بایستی داروی خود را تنها طبق دوز تجویز شده توسط پزشک خود مصرف کنید، زیرا ممکن است شرایط پزشکی یا داروهایی داشته باشید که باید در نظر گرفته شوند.
کاهش دوز پروپرانولول
توصیه می شود دوره درمانی پروپرانولول را دقیقاً طبق دستور پزشک تکمیل کنید. حتی اگر احساس بهتری دارید و پروپرانولول به کاهش اضطراب شما کمک کرده است، برای اطمینان از اینکه بهترین اثرات طولانی مدت را دریافت می کنید، باید دوره کامل مصرف دارو را به پایان برسانید.
قطع ناگهانی پروپرانولول ممکن است اضطراب یا استرس شما را بدتر کند و ممکن است منجر به بروز برخی عوارض جانبی مانند ضربان قلب نامنظم/افزایش یافته، تعریق و لرز گردد.
اگر می خواهید مصرف پروپرانولول را به دلیل بروز عوارض جانبی قطع کنید، ممکن است داروی جایگزین برای شما تجویز شود، یا دوز کمتری از این دارو مثلا قرص پروپرانولول 10 میلی گرمی برای شما تجویز شود .
پس از اتمام دوره کامل طبق تجویز پزشک، پروپرانولول برای 1 تا 2 روز در گردش خون شما باقی می ماند.
عوارض جانبی پروپرانولول
مصرف پروپرانولول نسبتاً بی خطر است، اما در برخی افراد می تواند عوارض جانبی ایجاد کند. عوارض جانبی احتمالی مصرف پروپرانولول عبارتند از:
- مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع و اسهال
- بثورات و سایر واکنش های پوستی
- اختلال در نعوظ
- ضربان قلب آهسته هنگام قطع دارو
- فشار خون پایین
- افزایش خطر عوارض بیهوشی
عوارض جانبی جدی عبارتند از:
- تنگی نفس
- خس خس سینه و/یا سفت شدن قفسه سینه
- درد قفسه سینه
- ضربان قلب نامنظم
- ایجاد رنگ زرد در سفیدی چشم یا پوست شما
اگر هر یک از این عوارض جانبی جدی فوق را دارید، ممکن است به معنی بروز یک واکنش آلرژیک جدی باشد که به مراقبت فوری اورژآنس نیاز دارد.
فرد باید در مورد داروهایی که مصرف می کند با پزشک تجویز کننده خود صحبت کند. پزشک می تواند تعیین کند که آیا احتمال تداخل پروپرانولول با این داروها وجود دارد یا خیر؛ و تغییرات لازم را در داروهای شما اعمال کند. لیست کاملی از عوارض پروپرانولول را مطالعه نمایید.
خلاصه
پروپرانولول ممکن است به علائم فیزیکی اضطراب کمک کند. این دارو نسبتاً سریع عمل می کند و باید در 4 ساعت اول پس از مصرف، بیشترین تأثیر را داشته باشد.
پزشک ممکن است این دارو را برای استفاده روزانه شما تجویز کند یا استفاده از آن را در مواقعی که فرد احساس نیاز می کند توصیه کند. فرد باید تمام داروهای خود را با پزشک بررسی کند و پروپرانولول را طبق دستور او مصرف نماید.
منبع: