دیابت بارداری: هر آنچه باید بدانید!

دیابت بارداری زمانی اتفاق می افتد که بدن نتواند انسولین مورد نیاز خود را در دوران بارداری تولید کند. افراد مبتلا به این عارضه در دوران بارداری دچار افزایش قند خون می شوند.

دیابت بارداری چیست؟

در دوران بارداری، برخی از افراد ممکن است دچار افزایش سطح قند خون خود شوند. این وضعیت به عنوان دیابت بارداری (Gestational Diabetes) شناخته می شود. دیابت بارداری معمولا بین هفته های 24 و 28 بارداری ایجاد می شود.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) تخمین می زند که دیابت بارداری در 2٪ تا 14٪ از موارد بارداری در ایالات متحده رخ می دهد.

اگر دیابت بارداری دارید، به این معنی نیست که قبل از بارداری خود دیابت داشته اید یا بعد از آن دچار آن خواهید شد. اما ابتلا به آن خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در آینده افزایش می دهد.

اگر دیابت بارداری به درستی مدیریت نشود، می‌تواند احتمال ابتلای کودک شما به دیابت را نیز افزایش دهد. این بیماری می تواند احتمال بروز عوارض برای شما و جنینتان در دوران بارداری و زایمان را افزایش دهد.

علائم دیابت بارداری چیست؟

به ندرت پیش می آید که دیابت بارداری علائمی ایجاد کند. در صورت داشتن عوامل خطر خاص، پزشک ممکن است احتمال ابتلای شما به دیابت بارداری را آزمایش کند.

اگر علائمی را تجربه کردید، احتمالاً خفیف خواهند بود. علائم دیابت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• تاری دید
• تشنگی بیش از حد
• نیاز بیش از حد به ادرار کردن
• عفونت های قارچی

علل دیابت بارداری 

دیابت بارداری زمانی رخ می دهد که بدن شما نتواند انسولین مورد نیاز خود را در دوران بارداری تولید کند. در طول بارداری، بدن شما مقادیر بیشتری از برخی هورمون ها را تولید می کند، از جمله:

• لاکتوژن جفت انسانی (hPL)
• هورمون های دیگری که مقاومت به انسولین را افزایش می دهند

این هورمون ها بر جفت تأثیر می گذارد و به حفظ بارداری شما کمک می کند. با گذشت زمان، میزان این هورمون ها در بدن شما افزایش می یابد. آنها ممکن است باعث بروز مقاومت بدن شما در برابر انسولین کنند، هورمونی که قند خون شما را تنظیم می کند.

انسولین به انتقال گلوکز از خون شما به سلول های شما کمک می کند، جایی که برای انرژی استفاده می شود. در بارداری، بدن شما به طور طبیعی کمی به انسولین مقاوم می شود، بنابراین گلوکز بیشتری در جریان خون شما برای انتقال به جنین در دسترس است.

اگر مقاومت به انسولین بیش از حد قوی شود، سطح گلوکز خون شما ممکن است به طور غیر طبیعی افزایش یابد. این حالت می تواند باعث دیابت بارداری شود.

چه کسانی در معرض خطر دیابت بارداری هستند؟

ممکن است خطر ابتلا به دیابت بارداری در شما بیشتر باشد اگر:

• فشار خون بالا دارید
• سابقه خانوادگی دیابت دارید
• قبل از بارداری اضافه وزن داشتید
• فعالیت بدنی ندارید
• افزایش وزن بیش از حد معمول در دوران بارداری دارید
• در انتظار چندقلو هستید
• قبلاً نوزادی با وزن بیش از 9 پوند(حدود 4 کیلوگرم) به دنیا آورده اید
• در گذشته دیابت بارداری داشته اید
• سقط جنین یا مرده زایی بدون دلیل داشته اید
• استروئیدها مانند گلوکوکورتیکوئیدها مصرف کرده اید
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، آکانتوز نیگریکانس یا شرایط دیگری مرتبط با مقاومت به انسولین داشته اید

داده های تحقیق در مورد نژاد و قومیت
خطر ابتلا به دیابت بارداری با افزایش شاخص توده بدنی (BMI) در بین گروه های نژادی و قومی افزایش می یابد. اما افراد با BMI بالا و پایین ممکن است به دیابت بارداری مبتلا شوند.

با این حال، در مطالعات، مشخص شده است که حتی در موارد BMI پایین در میان افرادی که آسیایی و اسپانیایی هستند، خطر ابتلا به دیابت بارداری افزایش می یابد.

علاوه بر این، اگرچه افراد رنگین پوست به طور نامتناسبی تحت تأثیر دیابت نوع 2 قرار می گیرند، طبق نظر CDC، زنان سیاه پوست غیر اسپانیایی بالاترین خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را بعد از دیابت بارداری نسبت به همه گروه های نژادی و قومی دارند.

مطالعه‌ای در سال 2019 میزان ابتلا به دیابت بارداری در زنان آسیایی را با زنان با پیشینه‌های قومی دیگر در گروهی متشکل از 5562 زن که در مطالعه قبلی در لس‌آنجلس شرکت کرده بودند، مقایسه کرد. محققان همچنین به بررسی این موضوع پرداختند که آیا یکسان سازی فرهنگی (فرهنگ پذیری) تأثیری بر نتیجه دارد یا خیر.

هیچ یک از شرکت کنندگان قبل از بارداری دیابت نوع 1 یا 2 نداشتند. محققان عوامل خطر شناخته شده این بیماری را تنظیم کردند.

نتایج مطالعه میزان شیوع زیر را نشان داد:

• 15.5 درصد از زنان آسیایی آمریکایی
• 9.0٪ از زنان اسپانیایی تبار
• 10.7 درصد از زنان سیاه پوست غیر اسپانیایی
• 7.9 درصد از زنان سفیدپوست غیر اسپانیایی

هیچ مدرکی حاکی از آن نیست که عوامل دیگر، از جمله فرهنگ پذیری، بر میزان دیابت بارداری تأثیر بگذارد.

با این حال، مطالعاتی که در مورد دیابت بارداری بحث می کنند و از تفاوت های نژادی و قومی برای وضوح استفاده می کنند، می توانند محدود باشند. تحقیقات بیشتری برای در نظر گرفتن عوامل محیطی، رفتاری، ژنتیکی، اجتماعی و اقتصادی و همچنین دسترسی به مراقبت های بهداشتی مورد نیاز است.

تشخیص دیابت بارداری

انجمن دیابت آمریکا (ADA) پزشکان را تشویق می کند که به طور معمول افراد باردار را از نظر علائم دیابت بارداری غربالگری کنند.

اگر هیچ سابقه شناخته شده ای از دیابت و سطح قند خون بهینه در ابتدای بارداری خود ندارید، احتمالاً در هفته 24 تا 28 بارداری، پزشک شما را از نظر دیابت بارداری غربالگری می کند.

تست چالش گلوکز

برخی از پزشکان ممکن است با آزمایش چالش خوراکی گلوکز شروع کنند.

ابتدا یک محلول حاوی گلوکز می نوشید. بعد از 1 ساعت، آزمایش خون گرفته می شود. اگر سطح قند خون شما بالا باشد، یک متخصص مراقبت های بهداشتی ممکن است یک آزمایش تحمل گلوکز خوراکی 3 ساعته را انجام دهد. این تست دو مرحله ای در نظر گرفته می شود.

برخی از پزشکان آزمایش چالش گلوکز را به کلی نادیده می گیرند و فقط یک تست تحمل گلوکز 2 ساعته انجام می دهند. این تست یک مرحله ای در نظر گرفته می شود.

تست 1 مرحله ای

پزشک با آزمایش سطح قند خون ناشتا شروع می کند.
آنها از شما می خواهند که محلولی حاوی 75 گرم (گرم) گلوکز بنوشید.
آنها بعد از 1 ساعت و 2 ساعت دوباره سطح قند خون شما را آزمایش می کنند.
اگر هر یک از مقادیر قند خون زیر را داشته باشید، احتمالاً پزشک دیابت بارداری را تشخیص خواهد داد:

• سطح قند خون ناشتا بیشتر یا مساوی 92 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL)
• سطح قند خون 1 ساعت بیشتر یا مساوی 180 میلی گرم در دسی لیتر
• سطح قند خون 2 ساعته بیشتر یا مساوی 153 میلی گرم در دسی لیتر

تست 2 مرحله ای

1. برای آزمون دو مرحله ای، نیازی به ناشتا بودن نخواهید داشت.
2. یک متخصص مراقبت های بهداشتی از شما می خواهد که محلولی حاوی 50 گرم شکر بنوشید.
3. بعد از 1 ساعت قند خون شما را آزمایش می کنند.

اگر مقدار به زیر 135 میلی گرم در دسی لیتر برسد، نتایج قابل قبول در نظر گرفته می شود. پزشک دیگر هیچ آزمایشی را انجام نخواهد داد.

اگر سطح قند خون شما بین 130 تا 140 میلی گرم در دسی لیتر باشد، پزشک ممکن است آزمایش دوم را در روز متفاوتی توصیه کند. مقدار استاندارد برای این محدوده ممکن است به عوامل خطر شما بستگی داشته باشد.

1. در طول آزمایش دوم، پزشک با آزمایش سطح قند خون ناشتا شروع می کند.
2. آنها از شما می خواهند که محلولی با 100 گرم شکر بنوشید.
3. آنها 1، 2 و 3 ساعت بعد قند خون شما را آزمایش می کنند.

اگر حداقل دو مورد از مقادیر زیر را داشته باشید، پزشک احتمالاً دیابت بارداری را تشخیص می دهد:

• سطح قند خون ناشتا بیشتر یا مساوی 95 میلی گرم در دسی لیتر یا 105 میلی گرم در دسی لیتر
• سطح قند خون 1 ساعته بیشتر یا مساوی 180 میلی گرم در دسی لیتر یا 190 میلی گرم در دسی لیتر
• سطح قند خون 2 ساعته بیشتر یا مساوی 155 میلی گرم در دسی لیتر یا 165 میلی گرم در دسی لیتر
• سطح قند خون 3 ساعته بیشتر یا مساوی 140 میلی گرم در دسی لیتر یا 145 میلی گرم در دسی لیتر

آیا باید نگران ابتلا به دیابت نوع 1 و 2 نیز باشم؟

بسیاری از افرادی که دیابت بارداری را تجربه می کنند، پس از دوران بارداری به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند. دو نوع دیگر دیابت وجود دارد:

• دیابت نوع 1: اگر لوزالمعده به طور طبیعی و به تنهایی انسولین کافی تولید نکند، این اتفاق می افتد.
• دیابت نوع 2: اگر لوزالمعده انسولین تولید کند اما سلول های شما به طور موثر به انسولین پاسخ ندهند، این بیماری رخ می دهد که به آن مقاومت به انسولین می گویند. این حالت باعث می شود قند خون شما افزایش یابد.

ADA همچنین پزشکان را به غربالگری دیابت نوع 2 در ابتدای بارداری تشویق می کند. اگر فاکتورهای خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را دارید، احتمالاً پزشک در اولین ویزیت قبل از بارداری، شما را از نظر این وضعیت آزمایش می کند.

عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع 2 عبارتند از:

• اضافه وزن داشتن
• بی تحرک بودن
• داشتن فشار خون بالا
• داشتن سطوح پایین کلسترول HDL (خوب) در خون شما
• داشتن سطوح بالای تری گلیسیرید در خون
• داشتن سابقه خانوادگی دیابت
• داشتن سابقه دیابت بارداری، پیش دیابت یا علائم مقاومت به انسولین
• قبلاً نوزادی با وزن بیش از 9 پوند(حدود 4 کیلوگرم) به دنیا آورده باشید

با توجه به نظر CDC، داشتن نژاد آفریقایی آمریکایی، اسپانیایی یا لاتین تبار، سرخپوست آمریکایی یا بومی آلاسکا، ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش دهد.

CDC همچنین خاطرنشان می کند که برخی از ساکنان جزایر اقیانوس آرام و آمریکایی های آسیایی تبار نیز ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 باشند.

انواع دیابت بارداری

دیابت بارداری به دو دسته تقسیم می شود:

• کلاس A1 برای توصیف دیابت بارداری استفاده می شود که می تواند تنها از طریق رژیم غذایی کنترل شود.
• کلاس A2 برای توصیف دیابت بارداری استفاده می شود که در آن به انسولین یا داروهای خوراکی برای مدیریت این بیماری نیاز است.

درمان دیابت بارداری

اگر تشخیص دیابت بارداری برای شما گذاشته شد، برنامه درمانی شما به سطح قند خون شما در طول روز بستگی دارد.

در بیشتر موارد، پزشک به شما توصیه می کند قند خون خود را قبل و بعد از غذا آزمایش کنید. آنها همچنین توصیه می کنند که با خوردن یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و ورزش منظم، بیماری خود را مدیریت کنید.

توصیه می شود 30 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط ​​را 5 تا 7 روز در هفته انجام دهید.

اگر پزشک شما را تشویق کند که سطح قند خون خود را کنترل کنید، ممکن است یک دستگاه مانیتورینگ گلوکز(دستگاه تست قند خون) در اختیار شما قرار دهد.

همچنین ممکن است پزشک تا زمان زایمان برای شما تزریق انسولین تجویز کند. از پزشک خود در مورد زمان بندی مناسب تزریق انسولین در رابطه با وعده های غذایی و ورزش بپرسید تا از افت قند خون خود جلوگیری کنید.

پزشک همچنین می تواند به شما بگوید که اگر سطح قند خون شما خیلی پایین بیاید یا به طور مداوم بالاتر از آنچه باید باشد، چه کاری انجام دهید.

برای دیابت بارداری چه بخورم؟

یک رژیم غذایی متعادل می تواند به مدیریت دیابت بارداری کمک کند. به ویژه، افراد مبتلا به این نوع دیابت می توانند به مصرف کربوهیدرات، پروتئین و چربی خود توجه ویژه ای داشته باشند.

CDC مشاوره با یک متخصص تغذیه را برای ایجاد یک برنامه غذایی مغذی توصیه می کند.

در صورت ابتلا به دیابت بارداری، ممکن است لازم باشد از مصرف برخی غذاها اجتناب کنید.

کربوهیدرات ها

طبق بررسی مقالات، به همه افراد باردار توصیه می شود که حداقل 157 گرم کربوهیدرات و 28 گرم فیبر در روز مصرف کنند.

برای افراد مبتلا به دیابت بارداری، کالج آمریکایی زنان و زایمان (ACOG) خوردن کربوهیدرات های پیچیده را به جای کربوهیدرات های ساده توصیه می کند. کربوهیدرات های پیچیده آهسته تر هضم می شوند، احتمال تولید قند خون بالا کمتر است و ممکن است به کاهش مقاومت به انسولین کمک کنند.

پزشک می تواند به شما کمک کند تا دقیقاً تعیین کنید چه مقدار کربوهیدرات باید در روز بخورید.

کربوهیدرات های مناسب برای ارتقاء سلامت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

غلات کامل
برنج قهوه ای
لوبیا، نخود، عدس و سایر حبوبات
سبزیجات نشاسته ای
میوه های کم قند

پروتئین

مقدار توصیه شده رژیم غذایی (RDA) برای پروتئین در سه ماهه اول ، دوم و سوم بارداری متفاوت است و ممکن است بر اساس نیازهای فردی شما متفاوت باشد.

در طول سه ماهه اول بارداری، مقدار توصیه شده حدود 46 گرم پروتئین در روز است. در سه ماهه دوم و سوم، حدود 71 گرم در روز است.

منابع خوب پروتئین می تواند شامل موارد زیر باشد:

گوشت لخم – گوشت کم چربی
طیور
ماهی
توفو
با این حال، ACOG انواع خاصی از ماهی‌ها را فهرست می‌کند که به دلیل محتوای جیوه بالایی که دارند، از جمله ماهی تن و اره‌ماهی باید از آنها اجتناب کرد.

چربی

منابع سالم چربی می توانند مواد مغذی مانند ویتامین ها و مواد معدنی را تامین کنند. چربی های تقویت کننده سلامتی که باید در رژیم غذایی خود بگنجانید عبارتند از:

آجیل بدون نمک
دانه ها
روغن زیتون
آووکادو

عوارض جانبی مرتبط با دیابت بارداری

اگر دیابت بارداری به خوبی مدیریت نشود یا درمان نشود، سطح قند خون ممکن است در طول بارداری شما بالاتر از آنچه باید باشد باقی بماند. این حالت می تواند منجر به عوارضی شود که بر سلامت شما و کودکتان قبل، حین و بعد از تولد تأثیر می گذارد.

عوارضی که می تواند شما را تحت تاثیر قرار دهد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فشار خون بالا
• پره اکلامپسی
• افسردگی پری ناتال
• زایمان زودرس
• مرده زایی
• زایمان سزارین

عوارضی که ممکن است بر کودک شما تأثیر بگذارد می تواند شامل موارد زیر باشد:

• وزن بالا هنگام تولد (ماکروزومی)
• صدمات هنگام تولد، مانند دیستوشی شانه
• مشکلات تنفسی، از جمله سندرم دیسترس تنفسی
• قند خون پایین (هیپوگلیسمی)
• خطر ابتلا به دیابت در مراحل بعدی زندگی
• زردی

برای جلوگیری از این عوارض، می توانید اقداماتی را برای مدیریت دیابت در طول بارداری انجام دهید. به عنوان مثال، در تمام معاینات مراقبت های دوران بارداری خود شرکت کنید و برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک را دنبال کنید.

چشم انداز ابتلا به دیابت بارداری 

قند خون شما باید پس از زایمان به سطح معمولی بازگردد. اما ابتلا به دیابت بارداری خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در مراحل بعدی زندگی افزایش می دهد. پزشک 6 تا 12 هفته پس از تولد نوزاد و دوباره هر 1 تا 3 سال یکبار آزمایش دیابت شما را انجام می دهد.

انجام اقداماتی برای پیشگیری از دیابت نوع 2 نیز می تواند به جلوگیری از عوارض مرتبط کمک کند.

پیشگیری از دیابت بارداری

پیشگیری کامل از دیابت بارداری امکان پذیر نیست. با این حال، تغییر سبک زندگی می تواند به کاهش خطر ابتلا به آن کمک کند.

اگر باردار هستید و یکی از عوامل خطر ابتلا به این نوع دیابت را دارید، سعی کنید یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید. حتی فعالیت های سبک، مانند پیاده روی، ممکن است مفید باشد .

اگر قصد دارید در آینده نزدیک باردار شوید و اضافه وزن یا چاقی دارید، با پزشک خود در مورد راه‌هایی برای کاهش وزن ایمن در حین آمادگی برای بارداری صحبت کنید.

یک پزشک می تواند به شما کمک کند تا برنامه ای برای رسیدن و حفظ وزن متعادل ​​تهیه کنید. حتی کاهش وزن کم می تواند به کاهش خطر ابتلا به این نوع دیابت کمک کند.

علاوه بر این، مهم است که به دنبال مراقبت های دوران بارداری باشید و در تمام بازدیدهای توصیه شده توسط پزشک شرکت کنید تا غربالگری ها و ارزیابی های لازم را در طول بارداری انجام دهید.

سخن آخر

دیابت بارداری زمانی اتفاق می افتد که بدن نتواند انسولین مورد نیاز در دوران بارداری را تولید کند و در نتیجه قند خون بالا رود.

اگر دیابت بارداری دارید، پزشک ممکن است تغییراتی را در رژیم غذایی شما همراه با نظارت بر قند خون برای کمک به مدیریت این بیماری توصیه کند. در برخی موارد ممکن است نیاز به تزریق انسولین داشته باشید.

در بسیاری از موارد، اگر در دوران بارداری به دیابت بارداری مبتلا هستید، پس از زایمان، قند خون شما باید به سطح معمول خود بازگردد. با این حال، ممکن است در آینده در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 باشید.

آخرین بررسی پزشکی در 12 سپتامبر 2022

منبع:

www.healthline.com