هزاران سال است که مردم از عسل برای التیام زخم استفاده می کنند. در حالی که ما اکنون گزینه های بسیار موثر دیگری برای بهبود زخم داریم، عسل ممکن است همچنان برای التیام زخم های خاص مفید باشد.
عسل دارای خواص ضد باکتریایی و تعادل pH منحصر به فرد است که باعث تقویت اکسیژن رسانی به بافتها و التیام زخم می شود.
برای اطلاعات بیشتر در مورد زمان درست و نادرست استفاده از عسل برای بهبود زخم، ادامه مطلب را بخوانید.
فهرست مطالب
آیا عسل برای درمان زخم تاثیر دارد؟
عسل یک ماده شیرین و شربتی است که نشان داده شده است که دارای اجزای زیست فعال است که می تواند به بهبود زخم ها کمک کند.
بر اساس تحقیقات صورت گرفته، عسل فواید زیر را در بهبود زخم ها دارا می باشد:
- pH اسیدی عسل باعث بهبودی زخم می شود. عسل دارای pH اسیدی بین 3.2 تا 4.5 است. هنگامی که روی زخم اعمال می شود، pH اسیدی خون را تشویق می کند تا اکسیژن آزاد کند، که برای بهبود زخم مهم است. pH اسیدی همچنین حضور و فعالیت موادی به نام پروتئازها را در محل زخم کاهش می دهد که در نتیجه به روند بهبود زخم کمک می کند.
- شکر خاصیت اسمزی دارد. قندی که به طور طبیعی در عسل وجود دارد، باعث بیرون کشیدن آب از بافت های آسیب دیده را دارد (به عنوان اثر اسمزی شناخته می شود). این امر تورم را کاهش می دهد و جریان لنف را برای التیام زخم بهبود می دهد. شکر همچنین آب را از سلول های باکتریها بیرون می کشد که می تواند به جلوگیری از تکثیر آنها کمک کند.
- اثر ضد باکتریایی دارد. نشان داده شده است که عسل بر روی باکتری هایی که معمولاً در زخم ها وجود دارند، مانند استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) و انتروکوک های مقاوم به وانکومایسین (VRE) اثر ضد باکتریایی دارد. بخشی از این خاصیت عسل، ممکن است از طریق اثرات اسمزی آن باشد.
عسل برای درمان چه زخم هایی مفید است؟
عسل بیشتر به عنوان یک عامل ضد باکتری موضعی برای درمان عفونت در طیف گسترده ای از انواع زخم استفاده می شود. این زخمها شامل:
- زخم های پا
- زخم های فشاری
- زخم پای دیابتی
- زخم عفونی ناشی از جراحت یا جراحی
- سوختگی ها
در بیشتر موارد، عسل زمانی استفاده می شود که درمان آنتی باکتریال معمولی با آنتی بیوتیک ها و ضد عفونی کننده ها بی اثر باشد. مصرف موضعی عسل، التهاب ، تورم و درد را کاهش می دهند، بوی نامطبوع زخم متوقف می‌شود، و دبریدمان(حذف بافت مرده زخم) افزایش می‌یابد، زیرا پانسمان‌های حاوی عسل، بافت مرده را بدون درد و بدون آسیب به سلول‌های در حال رشد مجدد، از بین می‌برند.
عسل همچنین می تواند به عنوان کمک های اولیه برای سوختگی استفاده شود، زیرا دارای فعالیت ضد التهابی است.
چگونه از عسل برای ترمیم زخم استفاده کنیم؟
اگر زخم یا سوختگی دارید که خوب نمی شود، قبل از استفاده از عسل روی زخم، مهم است که با پزشک مشورت کنید. از پزشک بپرسید که آیا عسل یک امکان درمانی مناسب برای شما هست یا نه!
نحوه استفاده از عسل برای درمان زخم ها
در زیر نکات کلی در مورد نحوه استفاده از عسل برای درمان زخم ها آورده شده است:
- همیشه با دست‌ها و اپلیکاتورهای تمیز مانند گاز استریل کار خود را شروع کنید.
- برای اهداف دارویی، ترجیحا عسل استریل شده و آزمایش شده در آزمایشگاه باید برای درمان زخم های عفونی استفاده شود.
- مقدار استفاده از عسل به میزان مایعی که از زخم خارج می شود بستگی دارد. مقادیر زیاد ترشحات از زخم، نیاز به مقدار قابل توجهی عسل دارد.
- دفعات تغییر پانسمان به سرعت رقیق شدن عسل توسط ترشحات بستگی دارد. دفعات تغییر پانسمان بایستی تا حد امکان کمتر باشد، زیرا عسل به فرآیند بهبود زخم کمک می کند.
- پانسمان های انسدادی به جلوگیری از تراوش عسل از زخم کمک می کنند. میتوانید پس از استعمال عسل بر روی موضع زخم، از لایه های پانسمان ضدآب بر روی آن استفاده نمایید.
- بهتر است عسل را روی یک پانسمان پخش کنید و سپس آن را روی زخم بگذارید، نه اینکه عسل را مستقیماً روی زخم بمالید. پدهای پانسمان که از قبل با عسل آغشته شده اند به صورت تجاری در دسترس هستند و یک جایگزین موثر و کمتر کثیف هستند.
- آبسه ها ، حفره ها یا زخم های عمیق به عسل بیشتری نیاز دارند تا به اندازه کافی به عمق بافت های زخم نفوذ کنند. قبل از استفاده از پد پانسمان عسل، بستر زخم باید با عسل پر شود.
برای زخم های شدید، بهتر است یک پزشک یا پرستار مراقبت از زخم نحوه استفاده از عسل را در اولین بار به شما نشان دهد. این امر به این دلیل است که مقدار عسل و نحوه استفاده از پانسمان می‌تواند بر میزان مؤثر بودن بهبود زخم تأثیر بگذارد.
انواع عسل مورد استفاده در زخم ها
در حالت ایده آل، یک فرد باید از عسل گرید(درجه) پزشکی استفاده کند، که استریل شده می باشد و بنابراین احتمال کمتری دارد که باعث واکنش های سیستم ایمنی و واکنش های آلرژیک شود.
در صورت عدم دسترسی به این نوع عسل، میتوانید از عسل های محلی که در دسترس هست استفاده کنید. طبق مطالعاتی که در بسیاری از کشورها صورت گرفته، عسل محلی استریل نشده ، در مقایسه با عسل استریل شده، خطر افزایش دهنده ای در میزان بروز عفونت در بزرگسالان نداشته است.
عوارض احتمالی استفاده از عسل برای درمان زخم ها
همیشه ممکن است عسل یا ظرف آن آلوده باشد، یا ممکن است فردی واکنش آلرژیک نسبت به عسل داشته باشد. گاهی اوقات، این عارضه به خاطر گرده زنبور عسل است که به طور طبیعی در عسل وجود دارد.
واکنش های حساسیتی(آلرژیک)
علائمی که نشان می دهد ممکن است واکنش آلرژیک به عسل داشته باشید عبارتند از:
- سرگیجه
- تورم شدید
- حالت تهوع
- حس سوزش یا گزش پس از مصرف موضعی
- مشکل در تنفس
- استفراغ
اگر این علائم را تجربه کردید، پوست خود را از عسل پاک کنید و به پزشک مراجعه کنید. تا زمانی که با پزشک صحبت نکرده اید، دیگر از عسل استفاده نکنید.
خطرات عسل خام
برخی از محققان، نگرانی هایی را در مورد استفاده از عسل خام، که از کندوی زنبور عسل و بدون فیلتراسیون تهیه می شود، برای درمان زخم مطرح کرده اند. آنها معتقدند که استفاده از عسل تسویه نشده و غیر استریل، خطرات بیشتری برای عفونت نسبت به فواید آن دارد.
با توجه به مقالات مجله Wilderness & Environmental Medicine، در حالی که این نگرانی، بیشتر یک نظریه است تا چیزی که ثابت شده باشد، اما مهم است که از خطرات آن آگاه باشید.
بی اثر بودن
در نظر داشته باشید که ممکن است عسل برای درمان زخم شما موثر نباشد. برای تائید مفید بودن مصرف عسل برای زخم های شما، استفاده و بررسی مکرر مورد نیاز است. تائید مفید بودن یا نبودن عسل، یک هفته یا بیشتر طول بکشد. اگر هیچ گونه بهبودی در زخم های خود مشاهده نکردید، با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید.
عسل خام یا عسل فرآوری شده؟
عسل خام پاستوریزه نشده و فیلتر نشده از هر نوع، انتخابی سالم برای بسیاری از افراد است، زیرا از نظر ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها نسبت به انواع پاستوریزه غنی تر است. عسل خام همچنین حاوی گرده است که ممکن است فوایدی مانند تحریک سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب و محافظت از کبد در برابر آسیب رادیکال های آزاد داشته باشد.
در نظر داشته باشید که جهت استریل کردن عسل نمی توان از حرارت استفاده کرد، زیرا خواص آنتی اکسیدانی و برخی ویتامین ها با حرارت دادن به شدت کاهش می یابد. توصیه نمی شود از عسل های موجود در فروشگاه ها که به شکل بسته بندی هستند جهت استفاده موضعی بر روی زخمها استفاده کنید، چراکه ممکن هست به دلیل حرارت دهی در حین تولید، خواص درمانی آنها کاهش یافته باشد. بهتر هست از عسلی که مستقیما و بدون حرارت از موم جدا و فیلتر شده است، برای استعمال موضعی استفاده کنید. روش صحیح جدا کردن موم از عسل بدون حرارت دادن رو در این لینک مطالعه کنید. البته ایده آل ترین عسل، عسل های گرید پزشکی هستند، که به دلیل قیمت بالا و در دسترس نبودن به سادگی، گزینه مطلوبی نیستند.
توجه داشته باشید که اگر سیستم ایمنی شما ضعیف است یا از داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی استفاده می کنید، نباید عسل خام بخورید. علاوه بر این، محصولات عسل نباید به کودکان زیر یک سال داده شود، زیرا خطر ابتلا به بوتولیسم در آنها وجود دارد.
منبع: