بسیاری از پزشکان تمایلی به تجویز قرص‌های خواب آور سنتی ندارند، زیرا نگران هستند که این قرص‌ها منجر به اعتیاد و تحمل شوند. پزشکان عمومی اغلب به انواع دیگری از داروها روی می آورند که عوارض جانبی آرام بخشی را نشان می دهند و این داروها را برای کمک به خواب افراد تجویز می کنند.
این داروها “خارج از برچسب” استفاده می شوند: این داروها مجوزی برای درمان برخی بیماری ها ندارند، اما می توانند موثر باشند. کوئتیاپین یکی از داروهایی است که برای درمان بی خوابی به صورت خارج از برچسب استفاده می شود.
فهرست مطالب
کوئتیاپین یک داروی ضد روان پریشی است
در انگلستان کوئتیاپین برای موارد زیر مجوز دارد:
- اسکیزوفرنی
- درمان شیدایی در اختلال دوقطبی
- درمان افسردگی در اختلال دوقطبی
- پیشگیری از شیدایی و افسردگی در اختلال دوقطبی
- در کنار داروهای خط اول برای درمان افسردگی ماژور.
در ایالات متحده آمریکا، کوئتیاپین معمولاً با نام تجاری سروکوئل (Seroquel) فروخته می شود.
کوئتیاپین به عنوان درمان بی خوابی اولیه
علیرغم فقدان شواهدی مبنی بر اثربخشی این دارو در کمک به بهبود خواب، کوئتیاپین به طور فزاینده ای در دوزهای پایین برای مدیریت اختلالات خواب تجویز می شود.
به عنوان مثال، بین سال‌های 2005 تا 2012، نسخه‌های کوئتیاپین برای اختلالات خواب 300 درصد در کانادا افزایش یافت.
علاوه بر این، داده‌های یک نظرسنجی گسترده در ایالات متحده نشان داد که بین سال‌های 1999 تا 2010، کوئتیاپین چهارمین داروی رایجی بود که برای بی‌خوابی تجویز می‌شد (11%).
هیچ یک از این کشورها این دارو را به عنوان جایگزین مجاز برای درمان بی خوابی تایید نکرده بودند.
آیا کوئتیاپین خواب آور است؟
کوئتیاپین می تواند علائمی را که ممکن است با خواب تداخل داشته باشند، مانند کاهش احساس اضطراب و افسردگی، بهبود بخشد. بنابراین ارزیابی اثرات آن به عنوان یک داروی خواب دشوار است، زمانی که این دارو برای بهبود علائمی طراحی شده است که به خودی خود بر خواب نیز تأثیر می گذارد.
برای تعیین اینکه آیا این دارو تأثیر مستقیمی بر خواب دارد، می‌توانیم آزمایش‌هایی را با داوطلبان سالمی که هیچ نشانه‌ای از بیماری روانپزشکی نشان نمی‌دهند، بررسی کنیم. این مطالعات اجازه می دهد تا تأثیر دارو بر خواب به طور دقیق ارزیابی شود.
با این حال، در مورد کوئتیاپین، مطالعات بسیار کمی وجود داشته است که تأثیر آن را بر خواب در بیمارانی که بیماری روانپزشکی هم نداشتند، ارزیابی کرده باشند.
یک مطالعه 14 مرد سالم را که به مدت سه شب متوالی به آنها دارونما یا کوئتیاپین در دوزهای 25 و 100 میلی گرمی داده شد، مورد ارزیابی قرار داد.
هر دو دوز کوئتیاپین بهبودهای آماری قابل توجهی را در رتبه‌بندی عینی و ذهنی خواب ایجاد کردند، از جمله:
- کل زمان خواب
- بازده خواب
- تأخیر خواب
- مدت خواب مرحله N2
علیرغم این اثرات مثبت، دوز 100 میلی گرمی میزان خواب REM را کاهش می دهد، که مرحله ای از خواب است که برای سلامت عاطفی ما مهم است.
دوز 100 میلی گرمی همچنین تعداد حرکات دوره ای پا را افزایش داد و دو نفر که کوئتیاپین مصرف می کردند افت فشار خون ارتواستاتیک را تجربه کردند، که افت فشار خون زمانی است که فرد از حالت نشسته به ایستاده می رود.
در مطالعه ای روی افراد مبتلا به بی خوابی اولیه، 25 شرکت کننده 25 میلی گرم کوئتیاپین یا دارونما دریافت کردند. هیچ پیشرفت قابل توجهی در مدت زمان خواب افراد، سرعت به خواب رفتن، هوشیاری روزانه یا رضایت از خواب مشاهده نشد.
یک مطالعه جدیدتر بی خوابی را با استفاده از صدای ترافیک برای بیدار نگه داشتن مردم تکرار کرد. آنها دریافتند که 50 میلی گرم کوئتیاپین در مقایسه با دارونما، تداوم خواب و کل زمان خواب را افزایش می دهد.
با این حال، شواهدی از اثرات خماری در صبح با کوئتیاپین وجود داشت که باعث خواب‌آلودگی در طول روز و مشکل در تمرکز می‌شد.
چگونه کوئتیاپین می تواند خواب شما را مختل کند
کوئتیاپین (سروکوئل) فهرست طولانی از عوارض جانبی دارد و تعداد زیادی از آنها به طور بالقوه خواب شما را مختل می کنند. این دارو به سختی به عنوان دارویی که به خواب شما کمک می کند، ایده آل نیست!
عوارض جانبی کوئتیاپین که می تواند خواب شما را مختل کند – و در حداقل یک نفر از هر 10 نفری که کوئتیاپین مصرف می کنند رخ می دهد – عبارتند از:
- سرگیجه، ضعف و تنگی نفس
- احساس خواب آلودگی
- سردرد، تب، تنگی نفس
- خشکی دهان
- افزایش وزن و افزایش اشتها
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- یبوست، ناراحتی معده، سوء هاضمه، استفراغ
- تورم بازوها یا پاها
- اختلالات خواب
- احساس تحریک
- افکار خودکشی
در کارآزمایی‌های بالینی کوئتیاپین، گزارش‌های دیگری از عوارض جانبی وجود دارد که به طور بالقوه می‌توانند خواب را مختل کنند.
دو بیمار با دوز کم کوئتیاپین برای بی خوابی، دارو را به دلیل آکاتیزیا قطع کردند – یک اختلال حرکتی که با احساس بی قراری درونی و ناتوانی در ثابت ماندن مشخص می شود.
در مطالعه دیگری در مورد کوئتیاپین (سروکوئل) با دوز کم برای بی خوابی در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، دو نفر از 13 شرکت کننده استفاده از دارو را به دلیل تشدید علائم پای بی قرار متوقف کردند.
کوئتیاپین یا خواب آورهای سنتی؟
یکی از مهمترین دلایل اجتناب از استفاده از قرص‌های خواب سنتی برای درمان بی‌خوابی، نگرانی از اعتیادآور بودن آنها و ایجاد وابستگی در بیمار است. به همین دلیل است که پزشکان عمومی به دنبال تجویز جایگزین هایی هستند که با اعتیاد مرتبط نیستند.
با این حال مطالعات مکرر نشان داده است که کوئتیاپین دارای پتانسیل سوء مصرف است. همین امر باعث ایجاد سؤالات جدی در مورد مناسب بودن این دارو به عنوان جایگزینی برای بنزودیازپین ها می گردد.
آیا مطالعات، استفاده از کوئتیاپین را برای بی خوابی تضمین می کند؟
در حالی که شواهدی وجود دارد که کوئتیاپین می‌تواند خواب را در مصرف کنندگان سالم بهبود بخشد، تنها بهبودهای جزئی در خواب در بیماران مبتلا به بی‌خوابی دیده می‌شود.
نتایج نامشخصی که در چند کارآزمایی شرح داده شده در بالا مشاهده شد، شواهد کمی برای توجیه تجویز کوئتیاپین (سروکوئل) برای بی خوابی ارائه می دهد. توافق کلی در میان مطالعات این است که بایستی از مصرف کوئتیاپین به عنوان داروی خواب آور اجتناب شود.
نتایج مطالعات حاکی از این است که مزایای کوئتیاپین برای استفاده در بی خوابی بیشتر از مضرات آن نیست. این امر در مورد بیمارانی که از کوئتیاپین برای موارد تایید شده نیز استفاده می کنند، صادق است.
توافق کلی در میان مطالعات این است که کوئتیاپین نباید به عنوان داروی درمان بی خوابی استفاده شود.
آیا باید کوئتیاپین را زیر سوال ببرید؟
اگر پزشک عمومی یا روانپزشک برای شما کوئتیاپین تجویز کرده است، می توانید بپرسید که چرا آنها از این دارو به جای بنزودیازپین ها استفاده می کنند که اثربخشی آنها در درمان بی خوابی ثابت شده است.
به یاد داشته باشید که این مربوط به سلامتی شما و خواب شما است، نه سلامتی آنها. شما حق کامل دارید که در مورد مناسب ترین درمان برای وضعیت خود صحبت کنید.
نتیجه گیری
کوئتیاپین (سروکوئل) برای بی خوابی اولیه نه تایید شده و نه توصیه می شود، اگرچه این دارو اغلب به عنوان کمک کننده خواب، به صورت تائید نشده تجویز می شود.
شواهدی از اعتیاد به کوئتیاپین وجود دارد.
عوارض جانبی مرتبط با کوئتیاپین – مانند علائم خماری صبح روز بعد و خستگی در طول روز – به این معنی است که بیماران باید محتاط باشند.
داروهایی مانند کوئتیاپین نمی توانند مشکل خواب را درمان کنند، فقط آنها را پنهان می کنند.
آخرین ویرایش: 1 می 2021
منبع: