متفورمین/سیتاگلیپتین(زیپمت): موارد مصرف، عوارض جانبی، دوز درمانی و تداخلات دارویی

متفورمین و سیتاگلیپتین داروهای خوراکی دیابت هستند که به کنترل سطح قند خون کمک می کنند.

متفورمین با کاهش تولید گلوکز (قند) در کبد و کاهش جذب گلوکز توسط روده ها عمل می کند. سیتاگلیپتین با تنظیم میزان انسولین تولید شده در بدن بعد از خوردن غذا عمل می کند.

متفورمین/سیتاگلیپتین یک داروی ترکیبی با نام تجاری زیپمت است که همراه با رژیم غذایی و ورزش برای بهبود کنترل قند خون در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده می شود . متفورمین/سیتاگلیپتین برای درمان دیابت نوع 1 قابل استفاده نیستند .

از متفورمین و سیتاگلیپتین ممکن است برای مواردی استفاده شود که در این راهنمای دارویی ذکر نشده است.

هشدارها

اگر بیماری کلیوی شدید یا کتواسیدوز دیابتی دارید (برای درمان با پزشک خود تماس بگیرید) نباید از این دارو استفاده کنید .

ممکن است به اسیدوز لاکتیک ، یا همان تجمع خطرناک اسید لاکتیک در خون مبتلا شوید. اگر درد عضلانی غیرمعمول ، مشکل در تنفس ، معده درد ، سرگیجه ، احساس سرما یا احساس ضعف یا خستگی زیاد دارید ، با پزشک خود تماس بگیرید یا از کمک پزشکی فوری استفاده کنید .

نکات قبل از مصرف زیپمت

اگر به متفورمین یا سیتاگلیپتین (زیپتین) حساسیت دارید یا بیماری کلیوی شدید یا کتواسیدوز دیابتی دارید ، از متفورمین و سیتاگلیپتین استفاده نکنید (برای درمان انسولین با پزشک خود تماس بگیرید ).

اگر تا به حال هر یک از موارد زیر را داشته اید به پزشک خود اطلاع دهید:

• بیماری کلیوی (ممکن است لازم باشد عملکرد کلیه شما قبل و در حین مصرف این دارو بررسی شود) ؛
• بیماری کبدی ؛
• بیماری قلبی؛
• پانکراتیت ؛
• تری گلیسیرید زیاد(هایپرتری گلیسریدمی) (نوعی چربی در خون) ؛
• سنگ کیسه صفرا ؛ یا
• اعتیاد به الکل .

ممکن است با مصرف این دارو به اسیدوز لاکتیک ، یا همان تجمع خطرناک اسید لاکتیک در خون مبتلا شوید. احتمال این امر می تواند در صورت ابتلا به سایر شرایط پزشکی ، عفونت شدید ، اعتیاد به الکل مزمن یا سن 65 یا بیشتر ، بیشتر باشد. از پزشک خود در مورد این موارد سوال کنید.

در صورت نیاز به جراحی یا هر نوع عکس برداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن رنگی ، ممکن است لازم باشد که به طور موقت متفورمین/سیتاگلیپتین را متوقف کنید. مطمئن شوید که پزشک شما قبل از موعد می دانند که از این دارو استفاده می کنید.

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید ، دستورالعمل های پزشک خود را در مورد استفاده از این دارو دنبال کنید . کنترل دیابت در دوران بارداری بسیار مهم است و داشتن قند خون بالا ممکن است هم در مادر و هم در نوزاد عوارضی ایجاد کند.

متفورمین ممکن است تخمک گذاری را در یک زن قبل از یائسگی تحریک کند و ممکن است خطر بارداری ناخواسته را افزایش دهد. با پزشک خود در مورد این مسائل صحبت کنید.

هنگام استفاده از این دارو ممکن است شیردهی بی خطر باشد. در مورد هر گونه خطر از پزشک خود سوال کنید.

این دارو برای استفاده در افراد زیر 18 سال تأیید نشده است.

چگونه باید متفورمین و سیتاگلیپتین را مصرف کنم؟

تمام دستورالعمل های روی برچسب نسخه خود را دنبال کنید و تمام راهنماهای دارو یا برگه های دستورالعمل را بخوانید. پزشک شما ممکن است گاهی اوقات دوز شما را تغییر دهد. دارو را دقیقاً طبق دستورالعمل استفاده کنید.

زیپمت را همراه با وعده های غذایی مصرف کنید.

قرص را کامل ببلعید و آن را له ، جویده و یا شکسته نکنید.

برخی از قرص ها با پوسته ای ساخته می شوند که در بدن جذب یا ذوب نمی شود. بخشی از این پوسته ممکن است در مدفوع شما ظاهر شود. این طبیعی است و اثر دارو را کم نخواهد کرد.

در صورت مشاهده چندین بار قرص در مدفوع با پزشک خود تماس بگیرید.

ممکن است قند خون شما پایین باشد ( افت قند خون) و احساس گرسنگی ، سرگیجه ، تحریک پذیری ، گیجی ، اضطراب یا لرزش داشته باشید. برای درمان سریع هیپوگلیسمی ، یک منبع قند سریع (آب میوه ، آب نبات سفت ، کشمش یا نوشابه غیر رژیمی) بخورید یا بنوشید.

در صورت ابتلا به افت قند خون شدید ، پزشک ممکن است یک کیت تزریق گلوکاگون برای شما تجویز کند . اطمینان حاصل کنید که خانواده یا دوستان نزدیک شما می دانند که چگونه در موارد اضطراری این تزریق را به شما انجام دهند.

همچنین علائم افزایش قند خون (افزایش قند خون) مانند افزایش تشنگی یا ادرار را مد نظر داشته باشید.

سطح قند خون می تواند تحت تأثیر استرس ، بیماری ، جراحی ، ورزش ، استفاده از الکل یا حذف وعده های غذایی قرار بگیرد. قبل از تغییر دوز یا برنامه دارویی از پزشک خود بپرسید.

متفورمین و سیتاگلیپتین تنها بخشی از یک برنامه درمانی کامل است که ممکن است شامل رژیم غذایی ، ورزش ، کنترل وزن ، آزمایش قند خون و مراقبت های ویژه پزشکی نیز باشد. دستورالعمل های پزشک خود را بسیار دقیق دنبال کنید.

خون شما به صورت مرتب باید آزمایش شود.

در دمای اتاقی به دور از گرما و رطوبت، نگهداری شود.

در صورت فراموشی یک دوز چه اقدامی باید انجام دهم؟

دارو را (به همراه غذا) در اسرع وقت مصرف کنید ، اما اگر زمان رسیدن به نوبت بعدی مصرف دارو است از دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همزمان دو دوز مصرف نکنید.

در صورت استفاده بیش از حد از زیپمت چه اقدامی باید انجام دهم؟

به دنبال فوریت های پزشکی باشید یا با شماره 115 تماس بگیرید. ممکن است علائم افت شدید قند خون (ضعف شدید ، حالت تهوع ، لرزش ، تعریق ، گیجی ، اشکال در صحبت کردن ، ضربان قلب سریع یا تشنج) داشته باشید.

هنگام مصرف متفورمین/سیتاگلیپتین از مصرف چه چیزهایی باید خودداری کنم؟

از نوشیدن الکل خودداری کنید. الکل قند خون را کاهش می دهد و ممکن است خطر ابتلا به اسیدوز لاکتیک را افزایش دهد .

عوارض جانبی متفورمین/سیتاگلیپتین

اگر نشانه هایی از واکنش های آلرژیک ( کهیر ، مشکل تنفسی، تورم صورت یا گلو) یا یک واکنش شدید پوستی (تب، گلو درد ، سوزش در چشم، درد در پوست،بثورات پوستی قرمز یا بنفش که گسترش می یابد و باعث ایجاد تاول و لایه گذاری می شود) دارید، به دنبال دریافت کمک های اضطراری پزشکی باشید.

مصرف متفورمین/سیتاگلیپتین را متوقف کنید و در صورت بروز علائم پانکراتیت ، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید : درد شدید در قسمت فوقانی معده به پشت ، تهوع و استفراغ ، از دست دادن اشتها یا ضربان قلب سریع.

برخی از افرادی که از متفورمین استفاده می کنند دچار اسیدوز لاکتیک می شوند که می تواند کشنده باشد. در صورت داشتن علائم زیر حتی در حد خفیف فورا با اورژانس تماس بگیرید:

• درد عضلانی غیر معمول
• احساس سرما؛
• مشکل تنفس
• احساس سرگیجه ، سبکی سر ، خستگی یا بسیار ضعف.
• درد معده ، استفراغ ؛ یا
• ضربان قلب نامنظم

در صورت مشاهده هر یک از این عوارض جانبی جدی ، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:

• واکنش شدید خود ایمنی – خارش ، تاول ، تجزیه لایه خارجی پوست ؛
• درد شدید یا مستمر در مفاصل.
• ادرار کم یا نداشتن ادرار یا
• علائم نارسایی قلبی – تنگی نفس (حتی در حالت خوابیده) ، تورم در پاها، افزایش سریع وزن.

عوارض جانبی شایع زیپمت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• قند خون پایین (اگر از انسولین یا داروی دیابت خوراکی دیگری نیز استفاده می کنید) ؛
• ناراحتی معده ، سوء هاضمه ، نفخ، اسهال ، حالت تهوع ، استفراغ ؛
• سردرد ، ضعف یا
• علائم سرماخوردگی مانند آبریزش بینی یا گرفتگی بینی ، عطسه ، گلودرد.

این لیست کاملی از عوارض جانبی نیست و ممکن است موارد دیگری نیز رخ دهد. برای مشاوره پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید. 

دوز متفورمین/سیتاگلیپتین

دوز معمول بزرگسالان برای دیابت نوع 2:

دوز باید براساس رژیم فعلی ، اثربخشی و تحمل بیمار تنظیم شود. 

اشکال دارویی با رهش معمولی:
-دوز اولیه برای بیمارانی که متفورمین دریافت نمی کنند: سیتاگلیپتین 50 میلی گرم / متفورمین 500 میلی گرم خوراکی دو بار در روز
– دوز اولیه برای بیمارانی که متفورمین دریافت می کنند: سیتاگلیپتین 50 میلی گرم همراه با نیمی از دوز روزانه متفورمین به صورت خوراکی دو بار در روز
اشکال دارویی طولانی رهش:
-دوز اولیه برای بیمارانی که متفورمین دریافت نمی کنند: سیتاگلیپتین 100 میلی گرم / متفورمین 1000 میلی گرم خوراکی یک بار در روز
– دوز اولیه برای بیمارانی که متفورمین دریافت می کنند: سیتاگلیپتین 100 میلی گرم در ترکیب با دوز متفورمین روزانه خوراکی یک بار در روز
دوز متفورمین را به آرامی افزایش دهید تا عوارض جانبی دستگاه گوارش کاهش یابد. دوز ترکیبی را تا رسیدن به کنترل قند خون مطلوب به آرامی افزایش دهید.
حداکثر دوز: سیتاگلیپتین 100 میلی گرم در روز. متفورمین 2000 میلی گرم در روز

نظرات:
-اگر نیاز به تغییر بین محصولات با رهش فوری و آزادسازی طولانی باشد ، همان دوز روزانه متفورمین و سیتاگلیپتین باید حفظ شود.
-در هنگام شروع درمان ، ممکن است برای کاهش خطر افت قند خون ، تنظیم دوز داروهای افزاینده ترشح انسولین (به عنوان مثال ، سولفونیل اوره ها مثل گلی بنکلامید) یا انسولین لازم باشد.

استفاده: به عنوان درمان مکمل رژیم غذایی و ورزش برای بهبود کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 .

تداخلات دارویی متفورمین/سیتاگلیپتین

بسیاری از داروها می توانند متفورمین و سیتاگلیپتین را تحت تأثیر قرار دهند و این باعث می شود این دارو کم اثر شود یا خطر اسیدوز لاکتیک را افزایش دهد. این داروها شامل داروهای تجویز شده و بدون نسخه پزشک ، ویتامین ها و محصولات گیاهی است . همه تداخلات ممکن در اینجا ذکر نشده است. در مورد تمام داروهای فعلی و هر دارویی که شروع یا استفاده از آن را متوقف کرده اید به پزشک خود بگویید.

منبع: وب سایت www.drugs.com