قرص اورژانسی یک روش پیشگیری از بارداری اضطراری است. پیشگیری از بارداری اورژانسی برای جلوگیری از بارداری در زنانی که رابطه جنسی محافظت نشده داشته اند یا روش پیشگیری از بارداری آنها شکست خورده است، استفاده می شود.
قرص اورژانسی فقط به عنوان یک روش پیشگیری از بارداری پشتیبان در نظر گرفته می شود، نه به عنوان یک روش اولیه کنترل بارداری. قرص های اورژانسی موجود در ایران حاوی لوونورژسترل می باشند و به صورت بدون نسخه قابل تهیه هستند، اما در خارج از کشور قرص های اورژانسی حاوی اولیپریستال (ulipristal)(با نام تجاری ella) نیز موجود هستند که فقط توسط نسخه پزشک قابل تهیه و ارائه هستند.
فهرست مطالب
علت استفاده از قرص اورژانسی
اگر رابطه جنسی محافظت نشده داشته اید، قرص های اورژانسی می توانند به جلوگیری از بارداری کمک کنند. این قرص ها در موارد زیر کاربرد دارند:
- از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده نکرده اید،
- مصرف قرص های ضدبارداری را فراموش کرده اید،
- مورد تجاوز جنسی قرار گرفته اید یا
- روش پیشگیری از بارداری شما شکست خورده است.
در صورت بارداری ، مصرف این قرصها به بارداری شما خاتمه نمی دهند. این قرصها عمدتاً از طریق ایجاد تأخیر در تخمک گذاری یا با جلوگیری از تخمک گذاری عمل می کنند.
به خاطر داشته باشید که قرص اورژانسی با میفپریستون (Mifeprex) که با نام RU-486 یا قرص سقط جنین نیز شناخته می شود، یکسان نیست. میفپریستون یک بارداری تشکیل یافته را خاتمه می دهد – بارداری که در آن تخمک بارور شده به دیواره رحم چسبیده و شروع به رشد کرده است.
خطرات استفاده از این قرص ها
پیشگیری از بارداری اورژانسی یک گزینه موثر برای جلوگیری از بارداری بعد از رابطه جنسی محافظت نشده است، اما به اندازه سایر روش های پیشگیری از بارداری موثر نیست و برای استفاده روزمره توصیه نمی شود. همچنین، قرص صبحگاهی حتی با استفاده صحیح نیز به طور صد در صد از بروز بارداری پیشگیری نمی کند و هیچ محافظتی نیز از شما در برابر عفونت های مقاربتی ارائه نمی دهد.
قرص ضد بارداری اورژانسی برای مصرف توسط همه خانم ها مناسب نیست. در موارد زیر از مصرف این قرص ها اجتناب کنید:
- شما به هر یک از اجزای قرص اورژانسی حساسیت دارید
- شما از داروهای خاصی استفاده می کنید که می توانند اثربخشی قرص ضد بارداری اورژانسی را کاهش دهند، مانند باربیتورات ها یا گیاه خار مریم.
نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد قرص اورژانسی در زنانی که اضافه وزن دارند یاچاق هستند، به اندازه زنانی که اضافه وزن ندارند، در پیشگیری از بارداری موثر نخواهند بود.
همچنین قبل از استفاده از ulipristal مطمئن شوید که باردار نیستید؛ چراکه اثرات اولیپریستال بر روی نوزاد در حال رشد ناشناخته است. اگر شیر می دهید، مصرف ulipristal توصیه نمی شود.
عوارض جانبی قرص ضد بارداری اورژانسی، که معمولاً فقط چند روز طول می کشد، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حالت تهوع یا استفراغ
- سرگیجه
- خستگی
- سردرد
- حساسیت سینه ها
- خونریزی بین قاعدگی یا خونریزی قاعدگی شدیدتر
- درد یا گرفتگی پایین شکم
روش استفاده
برای حداکثر اثربخشی، پیشگیری از بارداری اضطراری باید در اسرع وقت پس از مقاربت محافظت نشده و در عرض 120 ساعت شروع شود. شما می توانید در هر زمانی از چرخه قاعدگی خود از قرص های ضد بارداری اورژانسی استفاده کنید.
برای استفاده از قرص ضد بارداری اورژانسی:
- از دستورالعمل های موجود در بسته بندی قرص اورژانسی پیروی کنید. اگر از لوونورژسترول استفاده می کنید، یک قرص لوونورژسترول 1.5 میلی گرم را در اسرع وقت و کمتر از 72 ساعت پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف کنید. اگر از الا(ella) استفاده می کنید، یک قرص الا را در اسرع وقت و کمتر از 120 ساعت پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف کنید.
- اگر ظرف دو ساعت پس از مصرف قرص ضد بارداری اورژانسی استفراغ کردید، از پزشک خود بپرسید که آیا باید دوز دیگری مصرف کنید یا خیر.
- تا زمانی که روش دیگری برای جلوگیری از بارداری را شروع نکرده اید، رابطه جنسی نداشته باشید. قرص اورژانسی محافظت مداومی در برابر باردار شدن ارائه نمی دهد. اگر در روزها و هفته های بعد از مصرف قرص اورژانسی رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید، در معرض وقوع بارداری هستید. مطمئن شوید که استفاده از روش های پیشگیری از بارداری را شروع کرده باشید یا از سر گرفته باشید.
استفاده از قرص ضد بارداری اورژانسی ممکن است پریود شما را تا یک هفته به تاخیر بیاندازد. اگر در عرض سه تا چهار هفته پس از مصرف قرص اورژانسی پریود نشدید، تست بارداری بدهید.
به طور معمول، پس از استفاده از قرص اورژانسی، نیازی به تماس با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود ندارید. با این حال، اگر خونریزی یا لکه بینی دارید که بیش از یک هفته طول می کشد یا سه تا پنج هفته پس از مصرف قرص اورژانسی دچار درد شدید زیر شکم شدید، با پزشک خود تماس بگیرید. این علائم می توانند نشان دهنده سقط جنین باشند یا اینکه تخمک بارور شده در خارج از رحم، معمولاً در لوله فالوپ (بارداری خارج از رحم) لانه گزینی کرده است.
منبع: www.mayoclinic.org