آزمایش TSH(هورمون محرک تیروئید) میزان TSH را در خون شما اندازه گیری می کند. آزمایش خون می تواند TSH را اندازه گیری کند و به پزشک در تشخیص بیماری های تیروئید مانند کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید کمک کند.
فهرست مطالب
آزمایش TSH چیست؟
آزمایش TSH میزان TSH را در خون اندازه گیری می کند. TSH توسط غده هیپوفیز که در پایه مغز شما قرار دارد تولید می شود. این هورمون مسئول تنظیم میزان هورمون های آزاد شده توسط غده تیروئید است.
تیروئید غده ای کوچک و پروانه ای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد. این غده مهمی است که سه هورمون اصلی را تولید می کند:
- تری یدوتیرونین (T3)
- تیروکسین (T4)
- کلسی تونین
تیروئید عملکردهای مختلف بدن از جمله متابولیسم و رشد را از طریق ترشح این سه هورمون کنترل می کند.
اگر غده هیپوفیز TSH بیشتری تولید کند، تیروئید شما هورمون های بیشتری تولید می کند. به این ترتیب، این دو غده با هم کار می کنند تا مطمئن شوند مقدار مناسبی از هورمون های تیروئید تولید می شود.
با این حال، هنگامی که این سیستم مختل می شود، تیروئید شما می تواند هورمون های بیش از حد زیاد یا بیش از حد کم تولید کند.
آزمایش TSH اغلب برای تعیین علت زمینه ای سطوح غیر طبیعی هورمون تیروئید انجام می شود. همچنین برای غربالگری غده تیروئید کم کار یا پرکار استفاده می شود. با اندازه گیری سطح TSH در خون، پزشک می تواند تعیین کند که تیروئید چقدر خوب کار می کند.
چرا آزمایش TSH انجام می شود؟
در صورت مشاهده علائم اختلال تیروئید، پزشک ممکن است آزمایش TSH را تجویز کند. بیماری های تیروئید را می توان به دو دسته کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید طبقه بندی کرد.
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید (Hypothyroidism) وضعیتی است که در آن تیروئید هورمون های بسیار کمی تولید می کند و باعث کند شدن متابولیسم می شود. علائم کم کاری تیروئید شامل خستگی، ضعف و مشکل در تمرکز است.
موارد زیر برخی از شایع ترین علل کم کاری تیروئید هستند:
- تیروئیدیت هاشیموتو(Hashimoto’s thyroiditis). این بیماری یک اختلال خود ایمنی است که باعث می شود بدن به سلول های تیروئید خودش حمله کند. در نتیجه تیروئید قادر به تولید مقدار کافی هورمون نیست. این وضعیت همیشه علائمی ایجاد نمی کند، بنابراین می تواند طی چندین سال پیشرفت کند قبل از اینکه آسیب قابل توجهی ایجاد کند.
- تیروئیدیت(thyroiditis). این بیماری ناشی از التهاب غده تیروئید است. تیروئیدیت اغلب ناشی از یک عفونت ویروسی یا یک اختلال خود ایمنی، مانند تیروئیدیت هاشیموتو است. این وضعیت در تولید هورمون تیروئید اختلال ایجاد می کند و در نهایت منجر به کم کاری تیروئید می شود.
- تیروئیدیت پس از زایمان. این یک نوع تیروئیدیت موقتی است که ممکن است در برخی افراد پس از زایمان ایجاد شود.
- کمبود ید. تیروئید از ید برای تولید هورمون استفاده می کند. کمبود ید می تواند منجر به کم کاری تیروئید شود. بروز این اختلال در ایالات متحده به دلیل استفاده گسترده از نمک یددار بسیار نادر است. با این حال، در سایر مناطق جهان شایع تر است.
پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید(Hyperthyroidism) وضعیتی است که در آن غده تیروئید بیش از حد هورمون تولید می کند و باعث می شود متابولیسم سرعت بیشتری بگیرد. از علائم پرکاری تیروئید می توان به افزایش اشتها، اضطراب و مشکل در خواب اشاره کرد.
موارد زیر برخی از شایع ترین علل پرکاری تیروئید هستند:
- بیماری گریوز. این بیماری یک اختلال رایج است که در آن تیروئید بزرگتر می شود و مقدار زیادی هورمون تولید می کند. این بیماری بسیاری از علائم مشابه پرکاری تیروئید را دارد و اغلب در ایجاد پرکاری تیروئید نقش دارد.
- تیروئیدیت. تیروئیدیت در نهایت منجر به کم کاری تیروئید می شود، اما در کوتاه مدت می تواند باعث پرکاری تیروئید نیز شود. این حالت ممکن است زمانی رخ دهد که التهاب باعث شود تیروئید هورمون های زیادی تولید کند و همه آنها را به یکباره آزاد کند.
- ید اضافی. وجود ید بیش از حد در بدن می تواند باعث پرکاری تیروئید شود. این حالت معمولاً در نتیجه استفاده مداوم از داروهای حاوی ید رخ می دهد. این داروها شامل برخی از شربت های سرفه و همچنین آمیودارون است که برای درمان آریتمی قلبی استفاده می شود.
- ندول های تیروئید. اینها توده های خوش خیمی هستند که گاهی روی تیروئید ایجاد می شوند. هنگامی که این توده ها شروع به افزایش اندازه می کنند، ممکن است بیش از حد فعال شوند و تیروئید ممکن است شروع به تولید بیش از حد هورمون کند.
آماده شدن برای آزمایش TSH
آزمایش TSH به آمادگی خاصی نیاز ندارد. با این حال، مهم است که در صورت مصرف داروهایی که ممکن است بر روی دقت اندازه گیری TSH اثر منفی داشته باشند، به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از داروهایی که می توانند با آزمایش TSH تداخل داشته باشند عبارتند از:
- آمیودارون
- دوپامین
- لیتیوم
- پردنیزون
- یدید پتاسیم
- بیوتین
ممکن است لازم باشد قبل از انجام آزمایش از مصرف این داروها خودداری کنید. با این حال، مصرف داروهای خود را قطع نکنید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید.
روش انجام آزمایش TSH
آزمایش TSH شامل گرفتن نمونه خون است. خون معمولاً از سیاهرگی که در داخل آرنج داخلی قرار دارد گرفته می شود.
یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی به ترتیب زیر عمل می کند:
ابتدا محل را با یک محلول ضد عفونی کننده تمیز می کنند.
سپس یک نوار الاستیک دور بازوی شما می‌بندند تا رگ‌ها با خون متورم شوند.
به محض اینکه رگی پیدا کردند، سوزنی را وارد رگ می‌کنند تا خون بگیرند. خون در یک لوله کوچک یا ویال متصل به سوزن جمع آوری می شود.
بعد از اینکه خون کافی گرفتند، سوزن را برمی دارند و محل ورود سوزن را با بانداژ می پوشانند تا خونریزی متوقف شود.
کل فرآیند فقط چند دقیقه طول می کشد. نمونه خون برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می شود.
هنگامی که پزشک شما نتایج آزمایش را دریافت کرد، یک قرار ویزیت با شما برای بحث در مورد نتایج و توضیح اینکه ممکن است به چه معنا باشد، تعیین می کند.
مقادیر نرمال آزمایش TSH
محدوده طبیعی سطوح TSH 0.4 تا 4.0 میلی واحد بین المللی در لیتر است. اگر قبلاً برای اختلال تیروئید تحت درمان هستید، محدوده طبیعی 0.5 تا 3.0 میلی واحد بین المللی در لیتر است.
مقدار بالاتر از محدوده طبیعی معمولاً نشان دهنده کم کاری تیروئید است. هنگامی که تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند، غده هیپوفیز TSH بیشتری ترشح می کند تا آن را تحریک کند.
مقدار کمتر از محدوده طبیعی به این معنی است که تیروئید بیش فعال است. این نشان دهنده پرکاری تیروئید است. هنگامی که تیروئید هورمون های زیادی تولید می کند، غده هیپوفیز TSH کمتری ترشح می کند.
بسته به نتایج، پزشک ممکن است بخواهد آزمایش‌های دیگری را برای تأیید تشخیص انجام دهد.
آخرین بررسی پزشکی در 17 دسامبر 2020
منبع